Economen Voorzien Afbouwen Van De Hypotheekrenteaftrek

AMSTERDAM - Het idee om de aftrekbaarheid van de hypotheekrente af te bouwen, wint terrein. Een aantal vooraanstaande economen en fiscalisten adviseert het ministerie van Financiën dit te doen in het kader van de vernieuwing van het belastingstelsel in 2010. Voor de ambtelijke werkgroepen die bezuinigingsvoorstellen uitwerken, is de hypotheekrenteaftrek evenmin taboe.

Dat de hypotheekrenteaftrek onder vuur ligt, is niet verwonderlijk. Jaarlijks derft de overheid 11 miljard euro belastinginkomsten als gevolg hiervan.

Politici, voor wie de hypotheekrenteaftrek een mijnenveld is, kijken uit naar een ongevraagd advies over de woningmarkt van de Sociaal-Economische Raad (SER). Dit rapport van het adviesorgaan van werkgevers en vakbonden is momenteel in voorbereiding.

‘Dat de aftrek van de hypotheekrente de woningmarkt verstoort, roepen economen al sinds eind jaren negentig, toen het huidige belastingstelsel in de maak was’, zegt Koen Caminada, hoogleraar fiscale regelgeving aan de Universiteit Leiden. Hij is een van de hoogleraren die de Studiecommissie Belastingstelsel adviseerden.

Deze commissie komt in het voorjaar met voorstellen hoe het huidige belastingstelsel kan worden vereenvoudigd en verduurzaamd.

De hypotheekrenteaftrek moedigt huizenkopers aan zich vol te zuigen met schulden, stellen economen zoals Lans Bovenberg en Leo Stevens.

‘Het is een klungelige constructie die veel invloed heeft op de woningmarkt en de manier waarop mensen omgaan met hun vermogen. Door het huidige fiscale stelsel lossen velen hun hypotheek niet af. Het is immers voordeliger de schuld te laten staan en daarnaast spaargeld aan te houden’, aldus Caminada.

Een ander probleem is dat woningen door de rentesubsidie zo duur zijn geworden dat starters met een laag inkomen zich enorm in de schulden moeten steken voor een eerste huis.

Volgens de economen is de belangrijkste fout dat de fiscus de eigen woning niet behandelt als een vermogensbestanddeel (box 3), maar als een bron van inkomsten. Hierdoor valt de eigen woning in box 1 voor inkomen en is de rente als kostenpost aftrekbaar van het belastbaar inkomen. De hogere inkomens profiteren hiervan meer omdat ze de rente kunnen aftrekken tegen een hoger tarief.

De critici van het huidige hypotheekregime vinden dat de veranderingen geleidelijk moeten worden ingevoerd om onrust te voorkomen. Onzekerheid over de fiscale behandeling van de hypotheek kan de fragiele woningmarkt verder onder druk zetten. Er zijn diverse manieren om de afschaffing stapsgewijs in te voeren. ‘Als de eigen woning in box 3 komt, kan een vrijstelling van bijvoorbeeld twee ton gelden’, aldus Caminada. Over dat deel hoeft dan geen vermogensrendementsheffing te worden betaald.

Een andere methode is de aftrek langzaam te verlagen. Dat kan door het percentage waartegen de rente kan worden afgetrokken, jaarlijks met 3,3 procent te verlagen. Dan duurt het dertig jaar voor de renteaftrek is verdwenen.